Ο Τουρκοκύπριος δικαστής της Κυπριακής Δημοκρατίας
Άρθρο του Δρ. Αχιλλέως Κ. Αιμιλιανίδη που δημοσιεύτηκε στο portal νομικής ενημέρωσης dikaiosyni.com
Mε αφορμή την επέτειο θανάτου του σημαντικότερου Τουρκοκύπριου νομικού, Μεχμέτ Ζεκιά.
Ο Ζεκιά γεννήθηκε το 1903, σπούδασε νομικά στην Κωνσταντινούπολη και αναγορεύθηκε Barrister-at-Law στο Middle Temple του Λονδίνου. Για ένα χρόνο διετέλεσε μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου (1930-1931), ενώ υπήρξε μέλος του Συμβουλευτικού Σώματος (1933) και του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου (1934-1939). Στις αρχές Μαΐου 1940 η αποικιακή κυβέρνηση αποφάσισε τον διορισμό του Κρίτωνα Τορναρίτη και του Μεχμέτ Ζεκιά ως Επαρχιακών Δικαστών. Το 1948 διορίστηκε ως επικεφαλής της Επιτροπής Τουρκικών Υποθέσεων, η οποία εισήγαγε, μεταξύ άλλων, τα τουρκικά οικογενειακά δικαστήρια, τα οποία ήταν κατ’ ουσία πολιτικά δικαστήρια και αντικατέστησαν τα μουσουλμανικά ιεροδικεία.
Το 1952 ο Ζεκιά διορίστηκε ως δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ένας από έξι συνολικά Κύπριους δικαστές που διορίστηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο επί Αγγλοκρατίας. Μετά την Ανεξαρτησία ο Ζεκιά διορίστηκε ως δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο (1960-1964) και ακολούθως ως ο πρώτος Κύπριος Πρόεδρος στο ενοποιημένο Ανώτατο Δικαστήριο (1964-1966) μέχρι που υποχρεώθηκε και αυτός από τον Ντενκτάς να αποχωρήσει το 1966. Ο Ζεκιά ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Κύπριος Πρόεδρος οποιουδήποτε Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Κύπρο, είτε επί Αγγλοκρατίας, είτε επί Ανεξαρτησίας. Μετά την αποχώρησή του, το 1966, ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος εξέδωσε ψήφισμα ημερ. 28.6.1966 με το οποίο εξέφρασε τον σεβασμό, την εκτίμηση, την εμπιστοσύνη και την αγάπη του Δικηγορικού Σώματος για τη βαθύνοια και το αμερόληπτο της κρίσης του, για την πραότητά του και για το θάρρος της γνώμης του. Όταν απεβίωσε το 1984, τα δικαστήρια στη Δημοκρατία διέκοψαν τις συνεδρίες τους. Ήταν η πρώτη φορά που επιτράπηκε σε Ελληνοκύπριους (τη Γενική Εισαγγελέα Στέλλα Σουλιώτη και μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου) να μεταβούν στα κατεχόμενα μετά την τουρκική εισβολή, ώστε να παραστούν στην κηδεία του.
Ο Ζεκιά διετέλεσε επίσης δικαστής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΕΔΔΑ μέχρι τον θάνατό του (1962-1984). Ήταν τέτοια η νομική του αξία και προσωπικότητα, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία εξακολουθούσε να τον αναγνωρίζει ως τον Κύπριο δικαστή στο ΕΔΔΑ ακόμα και 10 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Σκεφτείτε το λίγο: για δέκα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, η Κυπριακή Δημοκρατία εξακολουθούσε να αναγνωρίζει επίσημα ως δικαστή της στο ΕΔΔΑ ένα Τουρκοκύπριο, ο οποίος διέμενε στα κατεχόμενα. Και όμως κανείς δεν αμφισβητούσε την αμεροληψία του.
