Η εκλογή Προέδρου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου
Άρθρο του Δρ. Αχιλλέως Κ. Αιμιλιανίδη που δημοσιεύτηκε στο portal νομικής ενημέρωσης dikaiosyni.com
Η ανακοίνωση τριών, μέχρι στιγμής, υποψηφιοτήτων (αλφαβητικά Κυριάκος Θεοδωριδης, Χρήστος Κληρίδης, Θανάσης Κορφιώτης) για την προεδρία του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου (ΠΔΣ), συνεπάγεται ότι για πρώτη φορά μετά από 18 χρόνια θα διεξαχθούν εκλογές για την ανάδειξη Προέδρου. Κύπριοι δικηγόροι που εγγράφηκαν στο μητρώο μετά το 2003 θα έχουν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ψηφίσουν σε εκλογές για Πρόεδρο ΠΔΣ. Η ιστορία των εκλογών των δικηγόρων δεν έχει γραφεί ακόμα. Το παρόν άρθρο αποτελεί μια πρώτη συμβολή προς αυτή την κατεύθυνση.
Επί Αγγλοκρατίας ο εκάστοτε αρχαιότερος δικηγόρος (όχι με την έννοια της ηλικίας, αλλά της εγγραφής στο μητρώο) έφερε τον άτυπο τίτλο του Πρύτανη των δικηγόρων. Το ίδιο συνέβαινε και στους τοπικούς δικηγορικούς συλλόγους. Ο τελευταίος που έφερε τον άτυπο αυτό τίτλο, κατάλοιπο άλλων εποχών, ήταν ο Λεύκος Κληρίδης, ο οποίος απεβίωσε το 2013 έχοντας συμπληρώσει 66 έτη άσκησης μαχόμενης δικηγορίας. Μετά την Ανεξαρτησία η εκλογή Προέδρου του ΠΔΣ παρέμενε κατά βάση μη διαφιλονικούμενη. Ο Στέλιος Παυλίδης, πρώτος Κύπριος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας επί Αγγλοκρατίας (1944-1952) και προκάτοχος στη θέση αυτή του Κρίτωνα Τορναριτη, αναδείχθηκε ως ο πρώτος Πρόεδρος του ΠΔΣ μετά την Ανεξαρτησία το 1960 και κατείχε τη θέση αυτή μέχρι το 1965. Ακολούθως την περίοδο 1965-1970 την θέση του Προέδρου του ΠΔΣ κατείχε ο Φρίξος Μαρκίδης, πατέρας του μετέπειτα Γενικού Εισαγγελέα Αλέκου Μαρκίδη, Το 1970 εκλέχθηκε ομόφωνα στη θέση του Προέδρου του ΠΔΣ ο Λεύκος Κληριδης, ο οποίος εκλέχθηκε για δύο διαδοχικές θητείες, ενώ για μερικούς μήνες το 1974-1975 υπηρέτησε ως προσωρινός Υπουργός Δικαιοσύνης. Τον διαδέχθηκε ο Γεώργιος Λαδάς, μετέπειτα Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο οποίος εκλέχθηκε ομόφωνα Πρόεδρος του ΠΔΣ στις 19.2.1976 με Γενικό Γραμματέα τον Λεύκο Κληρίδη. Ο Κληρίδης επανεκλέχθηκε ομόφωνα στη θέση του Προέδρου του ΠΔΣ στις 22.2.1979 για τρίτη θητεία.
Τη δεκαετία του 1980 τη συναινετική εκλογή διαδέχθηκαν οι εκλογικές αναμετρήσεις. Στις 15.2.1982 ο, βουλευτής του ΔΗΣΥ και μετέπειτα Υπουργός Υγείας, Μανώλης Χριστοφίδης εξασφάλισε 170 ψήφους και επικράτησε του μετέπειτα βουλευτή της ΕΔΕΚ Ευστάθιου Ευσταθίου ο οποίος έλαβε 107 ψήφους. Ο Λεύκος Κληρίδης που ήταν επίσης υποψήφιος εξασφάλισε μόνο 64 ψήφους και δεν πέτυχε να επανεκλεγεί. Ο Μανώλης Χριστοφίδης εκλέχθηκε και για δεύτερη θητεία στις 20.2.1985, εξασφαλίζοντας 178 ψήφους. Η Ερμιόνη Μαρκίδου εξασφάλισε 139 ψήφους και ο Ξενοφώντας Συλλούρης 66. Ο Λεύκος Κληρίδης, ο οποίος ήταν επίσης υποψήφιος, απέσυρε την υποψηφιότητά του την ημέρα των εκλογών δηλώνοντας ότι οι προσπάθειες που κατέβαλε για υπόδειξη κοινού υποψηφίου είχαν αποβεί άκαρπες και εκφράζοντας την άποψη ότι η εκλογική αναμέτρηση θα ήταν επιζήμια. Ο Μανώλης Χριστοφίδης ήταν και πάλι υποψήφιος για Πρόεδρος του ΠΔΣ το 1988. Αυτή τη φορά όμως δεν κατάφερε να επανεκλεγεί. Στις εκλογές της 10.2.1988 έλαβε 249 ψήφους έναντι 278 του ανθυποψήφιου του Λουκή Παπαφιλίππου, ο οποίος είχε διατελέσει την περίοδο 1982-1988 Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λευκωσίας.
Στη δεκαετία του 1990 διεξήχθησαν οι πλέον συγκρουσιακές εκλογές στην ιστορία του ΠΔΣ. Στις 27.2.1991 ο Παπαφιλίππου επανεκλέχθηκε λαμβάνοντας 339 ψήφους έναντι 338 του ανθυποψηφίου του Κωνσταντίνου Αιμιλιανίδη, ο οποίος ήταν μέχρι τότε Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λευκωσίας,. Ο Αιμιλιανίδης καταχώρησε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, ισχυριζόμενος ότι 16 από τους ψηφίσαντες δεν είχαν τακτοποιημένες τις εισφορές τους στο Ταμείο Συντάξεως Δικηγόρων και ότι παρανόμως τους είχε επιτραπεί να ψηφίσουν. Η Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου απέρριψε όμως την προσφυγή χωρίς να την εξετάσει στην ουσία της, καθιερώνοντας τη νομολογιακή αρχή ότι ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος δεν είναι διοικητικό όργανο. Στις 9.2.1994 ο Ξένιος Ξενόπουλος, ο οποίος ήταν μέχρι τότε Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λευκωσίας, εκλέχθηκε ως Πρόεδρος σε μια αμφίρροπη αναμέτρηση που επίσης κρίθηκε σε μια ψήφο, όπως και η εκλογή του 1991. Ο Ξενόπουλος έλαβε 359 ψήφους έναντι 358 του Γιώργου Κορφιώτη. Ένα τελευταίο ψηφοδέλτιο όμως είχε σβησμένο το σημείο προτίμησης στο όνομα του Ξενόπουλου και τοποθετημένο στη συνέχεια στο όνομα του Κορφιώτη. Ο Γενικός Εισαγγελέας Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης αποφάνθηκε ότι το ψηφοδέλτιο ήταν έγκυρο και ότι θα έπρεπε να γίνουν νέες εκλογές λόγω ισοψηφίας (359-359) και ότι ο ίδιος δεν θα ασκούσε το δικαίωμά του να δώσει τη νικώσα ψήφο. Ο Ξενόπουλος διαφώνησε, θεωρώντας το τελευταίο ψηφοδέλτιο ως άκυρο και ανέφερε πως θα προσέφευγε στη δικαιοσύνη. Μέσα σε φορτισμένο κλίμα και αντιπαράθεση κατά πόσο το ψηφοδέλτιο ήταν έγκυρο ή άκυρο και αν ο Γενικός Εισαγγελέας θα έπρεπε να ασκήσει τη νικώσα ψήφο του, ο Κορφιώτης απέσυρε την υποψηφιότητά του με συνέπεια την εκλογή Ξενόπουλου.
Ο Ξενόπουλος επανεκλέχθηκε ως Πρόεδρος του ΠΔΣ στις 12.2.1997, λαμβάνοντας 350 ψήφους. Ο δικηγόρος Λάρνακας Αντωνάκης Ανδρέου, ο οποίος είχε υπηρετήσει και ως βουλευτής του ΔΗΣΥ, έλαβε 303 ψήφους, ενώ ο τρίτος υποψήφιος, ο δικηγόρος εκ Λεμεσού Κώστας Τσιρίδης, έλαβε 262 ψήφους. Στις 16.2.2000 υπήρχαν και πάλι τρεις υποψήφιοι. Αυτή τη φορά ο Ξενόπουλος έλαβε 180 ψήφους και απέτυχε να επανεκλεγεί. Νέος Πρόεδρος του ΠΔΣ αναδείχθηκε ο Νίκος Παπαευσταθίου, ο οποίος έλαβε 354 ψήφους έναντι 318 του Κώστα Χατζηιωάννου. Ο Παπαευσταθίου επανεκλέχθηκε το 2003, σε μια ιδιαίτερα αμφίρροπη αναμέτρηση, λαμβάνοντας 419 ψήφους έναντι 406 του Αντωνάκη Ανδρέου. Στις οκτώ εκλογικές αναμετρήσεις που διεξήχθησαν την περίοδο 1982-2003 υπήρχαν δύο υποψήφιοι σε τέσσερις (1988, 1991, 1994, 2003) και τρεις υποψήφιοι σε άλλες τόσες (1982, 1985, 1997, 2000), αν και το 1985 υπήρχαν τέσσερις υποψήφιοι, αλλά ο ένας αποσύρθηκε την ημέρα των εκλογών. Τρεις από τους υφιστάμενους Προέδρους απέτυχαν να επανεκλεγούν, ενώ δύο αποφάσισαν όπως μη διεκδικήσουν επανεκλογή. Δύο από τις αναμετρήσεις κρίθηκαν με μια ψήφο διαφορά και εν μέσω αντιπαραθέσεων (1991, 1994).
Αρχής γενομένης από το 2006 ο Θεόδωρος Ιωαννίδης εκλέχθηκε άνευ ανθυποψηφίου για πέντε συνεχείς θητείες (2006, 2009, 2012, 2015, 2018), με διαφορά ο μακροβιότερος Πρόεδρος του ΠΔΣ, επαναφέροντας το καθεστώς ομόφωνης εκλογής που αποτελούσε τον κανόνα στις πρώτες δεκαετίες εκλογής Προέδρου ΠΔΣ. Το 2021 θα ανακηρυχθεί ο δέκατος Πρόεδρος του ΠΔΣ μετά την Ανεξαρτησία. Αν υπάρχει ένα κοινό όλων των προηγούμενων Προέδρων ήταν πως αυτοί ήταν άνδρες που δικηγορούσαν κατά τον χρόνο εκλογής τους στη Λευκωσία, αν και ορισμένοι εξ αυτών είχαν καταγωγή εκτός Λευκωσίας. Ο νεότερος σε ηλικία όταν εκλέχθηκε ήταν ο Μανώλης Χριστοφίδης που μόλις είχε συμπληρώσει τα 41 έτη. Οι πρεσβύτεροι ήταν κατά την τελευταία τους θητεία οι Στέλιος Παυλίδης και Δώρος Ιωαννίδης. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι εκτός από τους Στέλιο Παυλίδη και Λεύκο Κληρίδη που είχαν αποφοιτήσει από το Gray’s Inn του Λονδίνου, όλοι οι υπόλοιποι μέχρι σήμερα Πρόεδροι του ΠΔΣ ήταν απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων, αν και κάποιοι εξ αυτών έκαναν μεταπτυχιακά στην Αγγλία. Οι πέντε ήταν απόφοιτοι νομικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μαρκίδης, Λαδάς, Χριστοφίδης, Παπαφιλίππου, Ξενόπουλος) και οι δύο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Παπαευσταθίου, Ιωαννίδης). Μεταξύ 1982-2000 οι Πρόεδροι του ΠΔΣ ήταν απόφοιτοι της Νομικής Αθηνών, ενώ από το 2000 μέχρι σήμερα απόφοιτοι της Νομικής Θεσσαλονίκης. Εκείνο που είναι πάντως σχεδόν βέβαιο είναι πως ο αριθμός των ψηφοφόρων για εκλογές Προέδρου το 2021 θα ξεπεράσει με μεγάλη διαφορά κάθε προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση.
