Πώς να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά και την αδιαφάνεια. Βήμα Πρώτο
Άρθρο του Δρ. Αχιλλέως Κ. Αιμιλιανίδη που δημοσιεύτηκε στο portal νομικής ενημέρωσης dikaiosyni.com
Στην Κύπρο εξακολουθούμε να έχουμε έλλειψη διαφάνειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και σήμερα ένα πρόσωπο κάνει προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο χωρίς καν να γνωρίζει βασικά στοιχεία ώστε να μπορεί να αξιολογήσει ο δικηγόρος του εκ των προτέρων κατά πόσο έχει δυνατή υπόθεση ή όχι. Οι πράξεις της διοίκησης τις περισσότερες φορές δεν αναρτώνται, ενώ αν αναρτηθούν, αυτές αναρτώνται με καθυστέρηση και δύσκολα μπορούν να αναζητηθούν από τους ενδιαφερόμενους. Ενώ στο πεδίο της δικαιοσύνης, με πρωτοβουλία ενός ιδιωτικού φορέα, του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, υλοποιήθηκε μεγαλόπνοο πρόγραμμα ανοικτής πρόσβασης σε αποφάσεις των κυπριακών δικαστηρίων, η κυπριακή δημόσια διοίκηση παραμένει δυσπρόσιτη. Δεν είναι τυχαίο πως μέχρι και κρίσιμες αποφάσεις της νομικής υπηρεσίας, όπως η ανακοινωθείσα γνωμοδότηση για τις πολιτογραφήσεις, αναζητήθηκαν ακόμα και από την ίδια την κυβέρνηση χρόνια μετά, για τον απλούστατο λόγο ότι ακόμα και οι γνωμοδοτήσεις της νομικής υπηρεσίας δεν δημοσιεύονται πουθενά. Η έλλειψη διαφάνειας ευνοεί προφανώς την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και την ανάπτυξη διαφθοράς.
Δεν υπήρξα ποτέ φίλα προσκείμενος στην πολιτική φιλοσοφία που εξέφραζε ο Γιώργος Παπανδρέου. Εντούτοις, θεωρώ ότι η συμβολή του στην υλοποίηση του προγράμματος «Διαύγεια» στην Ελλάδα υπήρξε εξαιρετικά σημαντική. Το Πρόγραμμα Διαύγεια δημιουργήθηκε με το νόμο 3861/2010 και αποσκοπεί στη δημοσίευση στο διαδίκτυο, σε ένα κεντρικό ιστότοπο, αποφάσεων των κυβερνητικών οργάνων και της διοίκησης στο Διαδίκτυο. Υποχρέωση δημοσίευσης έχουν τα κυβερνητικά όργανα, οι φορείς του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα και οι ανεξάρτητες αρχές, όπως και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι αποφάσεις δεν εκτελούνται αν δεν αναρτηθούν στον δικτυακό τόπο. Mε την ολοκλήρωση της ανάρτησης η κάθε αποφαση αποκτά έναν μοναδικό αριθμό Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ), ο οποίος την πιστοποιεί. Ο ΑΔΑ που παράγεται αλγοριθμικά με βάση την ημερομηνία καταχώρισης, το φορέα έκδοσης και τον αύξοντα αριθμό πράξης του φορέα, εγγράφεται αυτόματα σε κάθε σελίδα του εγγράφου που αναρτάται. Είναι η ταυτότητα της κάθε αναρτημένης πράξης και την ακολουθεί εφεξής. Με τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν 4210/2013 στο πρόγραμμα Διαύγεια αρκεί η επίκληση του ΑΔΑ για την αυτεπάγγελτη αναζήτηση των αναρτημένων πράξεων τόσο κατά τη διεκπεραίωση υποθέσεων των πολιτών όσο και κατά την επικοινωνία μεταξύ φορέων.
Συζητώντας για πακέτο μέτρων για καταπολέμηση της διαφθοράς, θεωρώ πως θα ήταν σκόπιμο να ξεκινήσουμε αμέσως με πρακτικά και ουσιαστικά βήματα, με πρώτο την υλοποίηση ενός προγράμματος Διαύγεια για την Κύπρο. Χωρίς δικαιολογίες για προσωπικά δεδομένα και με εξαιρέσεις μόνο στις περιπτώσεις που πραγματικά είναι εκ της φύσης τους απολύτως δικαιολογημένες. Η ανοικτή διακυβέρνηση καταπολεμά την καχυποψία, εμποδίζει τη διαφθορά και ενισχύει τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών.